De koe moet
uit het verdomhoekje waar zij nooit geplaatst had mogen worden
’Biefstukje vormt geen klimaatgevaar’
Klimaatdrammers hebben de koe onder
schot. Na vliegschaamte en dieselgêne wordt ons nu de vleeshuiver aangepraat.
Maar het veganistisch tromgeroffel, aangezwollen na het laatste
VN-klimaatrapport, blijkt loos alarm. „Het is onzin”, stelt onderzoeker Frank Mitloehner.
„Iedereen die gelooft dat we het klimaat redden door vlees te laten staan, komt
bedrogen uit.”
Deze Groninger Blaarkoppen
vormen, net als alle andere koeienrassen, geen gevaar voor het klimaat.
„Iedereen die gelooft dat we het klimaat redden door vlees te laten staan, komt
bedrogen uit”, zo stelt de Duitse wetenschapper Frank Mitloehner.Ⓒ Hollandse Hoogte
Oer-Hollands melkvee grazend in de ochtendzon. Is er een
rustieker en rustgevender beeld van Nederland voorstelbaar? Niet voor lang
meer, als het aan een steeds luidruchtiger groep veganisten en klimaatridders
ligt. Want die koe die boert! En zij laat vieze winden! Onze Klara’s stoten
methaan uit dat een nog véél sterker broeikasgas is dan kooldioxide. En zo
verzeilt de koe in het verdomhoekje.
De oorlog tegen vlees is begonnen’, constateerde de Britse krant The Telegraph deze
week. En inderdaad, de aanvallen stapelen zich op. Eerst trachtte klimaatpaus
Ed Nijpels ons te overtuigen terug te gaan naar maximaal twee keer vlees per
week. Daarop financierde de Noorse miljardair (en veganist) Gunhild Stordalen
de internationale EAT Lancet campagne tegen dierlijk eiwit. En vorige week
toeterde een deel van de media dat de biefstuk nu echt in de ban moet. Want dat
zou het laatste IPCC klimaatrapport beweren.
Activisme
„Echt
flauwekul!”, reageert de Duitse wetenschapper Frank Mitloehner vanuit
Californië, verbonden aan de UC Davis universiteit. „Dit IPCC-rapport gaat over
landgebruik en hoe we verstandig om moeten gaan met vruchtbare grond. Slechts
een klein zijpaadje betreft voeding. Maar nergens geeft de VN het advies om van
vlees af te stappen. Nergens staat: let’s go vegan! Dat zou compleet
onverantwoord zijn.”
Mitloehner
specialiseert zich in de uitstoot van herkauwers. „In Californië is de
veehouderij goed voor 5% van alle broeikasuitstoot. Dat zal in NL niet veel
anders zijn. Auto’s zorgen hier voor 50%: tien keer zoveel. Als we transport,
energieopwekking en de cementindustrie optellen, zit je samen op 80%, aldus het
Milieuagentschap EPA. We weten dus dondersgoed wat de grootste uitstoters zijn.
En toch willen sommigen jou aanpraten dat je je steak moet laten staan. Het is
activisme, geen wetenschap.”
Kringloop
De
koe vormt geen klimaatgevaar, legt Mitloehner uit. „De uitstoot van methaan
door herkauwers is een andere cyclus dan de CO2-uitstoot door auto’s, schepen
en vliegtuigen. De methaan die de koe via vooral boeren in de atmosfeer
vrijlaat, is afkomstig uit gras en onkruid die eerder datzelfde broeigas uit de
lucht hebben gehapt. Dit is een dichte kringloop, zonder dat er netto CO2 bij
komt. Dat is compleet anders dan de gestage ophoping van CO2 door verbranding
van fossiele brandstoffen in auto’s en ander verkeer.”
Martin
Scholten, directeur Animal Sciences aan de Wageningen Universiteit, verbleef
laatst enkele dagen voor een congres in Brazilië. Vrijwel alle collega’s
reageerden onthutst op de vega-draai die journalisten aan het IPCC-rapport
gaven. ,,Ik begrijp dat de slogan lekker bekt: minder vlees, minder emissie en
dus geen klimaatprobleem. Maar het klopt niet. Als je de wereld alleen
plantaardig zou willen voeden, heb je nog vele malen méér landbouwgrond nodig.”
De
uitdaging met een groeiende wereldbevolking is om op efficiëntere wijzen
voedsel te produceren. Dat lukt niet zonder veehouderij. Scholten: ,,Twee derde
van de biomassa die boeren nu produceren blijft ongebruikt. Deels door
verspilling, deels door het niet gebruiken van bijproducten. Daar ligt de
winst.” Koeien en varkens vetmesten met die gewasresten, is de kern van de
kringlooplandbouw van minister Schouten.
Miskleun
Waarom
dan toch die vleeshaat? Misschien is het de miskleun van VN-voedselorganisatie
FAO uit 2006. In het rapport Livestock’s
Long Shadow stelde zij dat landbouw ruim 18% van alle
broeikasgassen uitstoot. ’Meer nog dan transport wereldwijd’. Het was
Mitloehner die de FAO terecht wees. „Het bleek dat ze bij voeding de uitstoot
van de complete keten van land tot bord hadden berekend. Maar bij transport
alleen de brandstof. Niet de fabricage van auto’s of olieplatforms. Dat was
appels met peren vergelijken.”
De
FAO rectificeerde. Maar het kwaad was geschied. „Iedereen die slecht wilde
spreken over landbouw ging met die cijfers aan de haal”, zegt de Duitser.
Inmiddels spelen er meer belangen. Er groeit een industrie rond
vleesvervangers.
Unilever
is erin gestapt en onlangs ging het veganistische Beyond Meat naar de beurs.
Mitloehner: „Er zijn belanghebbenden die de anti-vleesverhalen in elk geval
niet zullen tegenspreken.”
Rijkeluisfeestje
Toch
is de vega-trend vooral een westers rijkeluisfeestje, zo merkt Kees Blokland
als directeur van Agriterra, de ontwikkelingsorganisatie die wereldwijd
agrarische coöperaties helpt oprichten. „Zuidelijke boeren zijn juist blij als
zij vlees en zuivel op tafel kunnen zetten. De veelzijdige nutriënten zorgen
voor langere, sterkere kinderen en een betere ontwikkeling van hun brein.
Misschien kunnen wij ietsje minderen, maar wereldwijd zal de vleesconsumptie
toenemen.”
En
ontbossing dan? Die wordt deels gestuwd, zo stelt het IPCC-rapport, door de
intensieve veehouderij. Blokland: „Om zo zuinig mogelijk met het beschikbare
land om te gaan, zullen we vlees moeten produceren op de meest efficiënte
wijze. Dat betekent: met onze Nederlandse technologie.” Mitloehner
onderschrijft dat. „De kennis uit de VS en West-Europa is nodig in de rest van
de wereld. Het meest idiote is te zeggen dat je hier de veehouderij moet
afschaffen.”
Optater
Er
is nóg een reden om de koe dankbaar te zijn. „Van alle landbouwgebieden ter wereld
bestaat 70% uit marginale grond”, zegt Mitloehner. „Dat betekent: te arm voor
akkerbouw. Alleen herkauwers zijn in staat om het gras wat er groeit op te
werken tot voor mensen eetbaar voedsel. Wie denkt dat we zonder veehouderij
kunnen, heeft geen benul van ons voedselsysteem.”
In
de Surprise Valley van Californië, op een stuk grond dat tot voor kort dorre
woestijn leek, groeit nu weelderig gras. De veeboer past er de revolutionaire
ideeën toe van het Savory Institute: niet minder koeien, maar juist méér per
hectare. Door ze exact lang genoeg op een bepaalde plek te weiden, krijgt het
grasland zo’n optater dat het aanzet tot extra wortelgroei en méér vastlegging
van CO2.
De
koe blijkt geen klimaatgevaar, ze verdient eerder een voetstuk. Mitloehner:
„Iedereen die gelooft dat we het klimaat redden door vlees te laten staan, komt
bedrogen uit.”
Bron: De Telegraaf - Edwin Timmer
